ΤΕΤΆΡΤΗ, 22 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2017
Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου: Ενας Ηρακλής χωρίς δύναμη...
Η προσπάθεια στα 147,5κ. στο αρασέ, που τοποθέτησε τον Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου στο πάνθεον των Ολυμπιακών αγώνων. Χάρη σε αυτή νίκησε τον Βαλέριο Λεωνίδη (έμεινε στα 145) στους Αγώνες του 1996 κι έγινε ο πρώτος αθλητής της άρσης βαρών, που κατακτούσε τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια. Στο επολέ ζετέ ανύψωσαν τα ίδια κιλά. Και στην ισοπαλία υπερτερούσε ο Βαλέριος, επειδή ήταν ελαφρύτερος στην ζύγιση.
Ο μεγάλος Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου, ο αποκληθείς, «Ηρακλής τσέπης» (λόγω της τεράστιας δύναμής του και του πολύ χαμηλού ύψους του), πέρασε και βιολογικά στη ιστορία περίπου δύο μήνες πριν να συμπληρώσει 51 χρόνια ζωής. Αθλητικά, είχε γραφεί στις χρυσές δέλτους της, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και λίγο νωρίτερα, το 1983 (ως Βούλγαρος με τ’ όνομα, Ναΐμ Σουλεϊμάνοφ, όπως συστήθηκε στο διεθνές κοινό του αθλητισμού), όταν στα 16 του, κατέρριψε παγκόσμιο ανδρικό ρεκόρ, ενώ ηλικιακά ανήκε στην κατηγορία παίδων. Τον ίδιο χρόνο κατετάγη 2ος στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ανδρών και στο αντίστοιχο Ευρωπαϊκό, που είχαν διεξαχθεί ταυτόχρονα στη Μόσχα. Νίκησε στο αρασέ, ενώ στο σύνολο, με 290κ., υστέρησε μόνο του Σοβιετικού, Οκσέν Μιρζογιάν, ο οποίος, με 292,5κ., πέτυχε ρεκόρ κόσμου! Το προηγούμενο έτος δε, στα 15 του (το τονίζω, για να το ενστερνισθείτε), είχε αναδειχθεί πρωταθλητής κόσμου στους εφήβους (έως και 20 ετών) και είχε υπολειφθεί μόλις 2,5κ. από το ανδρικό ρεκόρ κόσμου στο σύνολο της κατηγορίας των 52κ. Τούτο είχε εξαναγκάσει την Διεθνή Ομοσπονδίας Αρσης Βαρών (IWF) να θεσπίσει ως ηλικιακό όριο, για τη συμμετοχή σε Ολυμπιακούς αγώνες, τα 16 έτη!
Αν υποστηρίξει κάποιος ότι ο Ναΐμ «πλήρωσε» τις επιλογές του και στην αθλητική σταδιοδρομία του και στη ζωή του, δεν θα έχει λαθέψει. Τουλάχιστον, κατά την άποψή μου.
Ο πρωταθλητισμός είναι πολύ σκληρός. Απαιτεί θυσίες, που πολλάκις έχουν αντίκτυπο στη ζωή και στην υγεία του αθλητή. Συχνότατα δε, έχει σοβαρότατες συνέπειες και στη ζωή και την ψυχική κατάσταση του πρωταθλητή μετά το πέρας της σταδιοδρομίας του, αν δεν κατορθώσει ν’ αντιμετωπίσει το πέρασμα από το προσκήνιο στο παρασκήνιο. Τουλάχιστον το αγωνιστικό. Υπάρχουν πολλά σχετικά παραδείγματα.
Ο πρωταθλητής, για να φθάσει να γίνει τέτοιος, έχει ζήσει επί χρόνια μοναχική (με την έννοια της καλογερίστικης, του μοναχού) ζωή. Και όταν αποχωρεί από τους αγωνιστικούς χώρους, είναι δύσκολο να προσαρμοσθεί στις καινούργιες συνθήκες. Ειδικά δε, αν μιλάμε για άθλημα μάλλον μοναχικό (αυτή την φορά με την έννοια, ότι είσαι συ και η μπάρα με τα κιλά) και, σίγουρα, μονότονο και σκληρό, όπως η άρση βαρών, τούτο ίσως είναι ακόμη δυσκολότερο.
Πανηγυρίζοντας το 1988 |
«Αν ήμουν προπονητής, δεν θα συνιστούσα σε νέο παιδί να κάνει πρωταθλητισμό (Σημείωση συντάκτη: Προσέξτε: Λέει πρωταθλητισμό, όχι αθλητισμό, άλλο το ένα άλλο το άλλο -δεν απορρίπτει συνολικά το άθλημα) στην άρση βαρών. Γιατί η υγεία προέχει. Το άθλημα είναι πολύ σκληρό».
Η πρώτη του προσπάθεια στο επολέ ζετε το 1988 (175κ.). |
Δεν θέλουμε να ερμηνεύσουμε την δήλωση αυτή. Το τι εννοούσε, το έχει πάρει μαζί του...
Ο Σουλεϊμάνογλου δεν μπόρεσε να διαχειριστεί σωστά την δόξα, αλλά και την μετά τον αθλητισμό ζωή του. Κάπνιζε υπερβολικά και, κυρίως, έπινε. Ουσιαστικά, είχε γίνει αλκοολικός. Η κίρρωση του ήπατος ήταν νομοτελειακή συνέπεια αυτού. Ζούσε ζωή εθισμένου σε ουσίες και ασωτίες, όχι ανθρώπου του αθλητισμού. Κι όμως, δεν είχε ξεχασθεί από το κοινό. Ηταν πάντα ήρωας για τον τουρκικό λαό. Αλλά και για τον κόσμο της διεθνούς άρσης βαρών. Είχε διατελέσει, άλλωστε, και αντιπρόεδρος της IWF. Και πάντα αποτελούσε ίνδαλμα για όλη την αθλητική κοινότητα. Ισως, όμως, να τον είχε πληγώσει και η αποτυχία του στην πολιτική.
Τρεις φορές δοκίμασε, ισάριθμες απέτυχε. Το 1996 επεχείρησε να εκλεγεί στην Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, ως εκπρόσωπος του λαού της Προύσας. Το 2002, να γίνει δήμαρχος στον δήμο Κιράτς της περιοχής, Μπουγιούκτσεκμετζέ και τέσσερα χρόνια αργότερα να ψηφιστεί βουλευτής στης γενικές εκλογές.
Τελικά, ο Ναΐμ ήταν ένας... Ηρακλής χωρίς πολλές δυνάμεις. Φυσικά, εκτός αθλητισμού. Δεν τον λύγισαν τα σίδερα, αλλά η πραγματική ζωή.
Είχε πει πολλά και ενδιαφέροντα τότε σε συνέντευξή του για την εφημερίδα «Καθημερινή», στον γράφοντα σήμερα εδώ.
Κατ’ αρχήν, ότι είχε αρχίσει την άρση βαρών στα 10 του. Γι’ αυτό είχε αποφασίσει το 1990 να σταματήσει. Επισημαίνουμε ότι τότε δεν είχε καταστεί ακόμη ο θρυλικός αθλητής, που έγινε αργότερα. Ηταν, βεβαίως, διάσημος ήδη από το 1986, όταν, ευρισκόμενος στην Μελβούρνη (Αυστραλία) για το παγκόσμιο κύπελλο, αποφάσισε ν’ αποσκιρτήσει και να ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Τουρκία. Και η φήμη του μεγάλωσε δύο χρόνια αργότερα, στη Σεούλ (Ν. Κορέα), όταν αναδείχθηκε για πρώτη φορά «χρυσός» Ολυμπιονίκης (το 1984 δεν είχε αγωνισθεί λόγω του μποϊκοτάζ των αγώνων του Λος Αντζελες από την ΕΣΣΔ και τους συμμάχους της) με τις απίστευτες επιδόσεις, 152,5κ. στο αρασέ και 190κ. στο επολέ ζετέ, στην κατηγορία των 60κ. Εγινε, έτσι, ο πρώτος (και μοναδικός έως τώρα) αρσιβαρίστας, που στο μεν αρασέ σήκωσε 2,5 φορές το βάρος του (και 2,5κ. επιπλέον) στο δε επολέ ζετέ, τρεις φορές το βάρος και δέκα κιλά ακόμη. Τις επιδόσεις αυτές ούτε όταν αγωνιζόταν στην κατηγορία των 64 κιλών τις ξεπέρασε. Σε αυτόν τον ιστορικό αγώνα 6ος είχε καταταγεί ο Γιάννης Σιδηρόπουλος.
Βαρκελώνη, 1992. |
Ο Βαλέριος στα 147,5κ. του αρασέ στην Ατλάντα. |
αγώνα στην ιστορία της άρσης βαρών», είχε γράψει ο δημοσιογράφος, Κεν Τζόουνς στον «Ιντιπέντεντ» του Λονδίνου.
Τον Ιανουάριο του 1991, όμως, δήλωνε ότι είχε αποφασίσει ν’ αποσυρθεί από τα πλατό. «Νομίζω ότι έμεινα αρκετά χρόνια στην κορυφή. Είχε έλθει ο καιρός να σταματήσω. Αλλοι συναθλητές μου εγκατέλειψαν νωρίτερα», έλεγε. Μάλιστα, τόνισε ότι η παρουσία του στην Αθήνα τον συγκινούσε, γιατί ήταν η πόλη στην οποία είχε αγωνισθεί για τελευταία, έως τότε, φορά (και νικήσει, βεβαίως) σε πρωτάθλημα κόσμου, το οποίο είχε διεξαχθεί το 1989 στην Γλυφάδα. Είχε αφήσει, όμως, ανοικτό ένα «παράθυρο», λέγοντας: «Δεν νομίζω ότι θα επανέλθω. Τώρα γυμνάζομαι ελαφρά».
Επανήλθε μέσα στο έτος. Και αναδείχθηκε για τέταρτη φορά πρωταθλητής κόσμου…
Η συνέντευξη έγινε με την βοήθεια του αείμνηστου, Βαγγέλη Συμεωνίδη. Ελληνα προπονητή της άρσης βαρών (είχε διατελέσει και βοηθός ομοσπονδιακός προπονητής), εκ Κωνσταντινουπόλεως, που ήλθε στην Ελλάδα το 1978. Ο Ναΐμ τον σεβόταν τόσο πολύ , ώστε, όποτε τον συναντούσε, έσκυβε και του φιλούσε το χέρι.
Ιδού μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα εκείνης της συνέντευξης, απαντώντας στις ερωτήσεις που του έθεσα:
Ο Ναϊμ, πίσω του, στο κέντρο, ο πρόεδρος της ΕΦΙΒΑ, Θόδωρος Συνοδινός, με το μουστάκι ο Βαγγέλης Συμεωνίδης και πίσω του ο πρώην γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ομοσπονδίας, Αγις Πριμηκύρης.
|
(αναγκαίες επισημάνσεις εδώ: Η «προφητεία» του για ισορροπία ανατολικών - δυτικών, μόνο σε μικρό μέρος της επαληθεύτηκε. Ομως, την άποψή του για αλλαγή των κατηγοριών την ενστερνιζόταν και η IWF. Τις άλλαξε το 1993, επειδή τα προηγούμενα ρεκόρ ήταν σχεδόν απρόσιτα και μετά ξανά το 1998, για να ενταχθούν και οι γυναίκες στους Ολυμπιακούς αγώνες).
*«Πιστεύω ότι αν πιαστεί ένας αθλητής, αυτό δεν κρύβεται. Νομίζω ότι πρέπει να τιμωρείται και η τιμωρία του ν’ ανακοινώνεται».
Διευκρίνιση: Η ερώτηση αφορούσε ένα νέο, τότε, τρόπο ελέγχου ντόπινγκ, το «σύστημα προφάιλ», βάσει του οποίου, σύμφωνα με σοβιετική εφημερίδα, αθλητές είχαν βρεθεί θετικοί στο πρωτάθλημα της Γλυφάδας, αλλά δεν τιμωρήθηκαν, διότι τότε το σύστημα δεν ίσχυε επισήμως. Αντιθέτως, με τον συμβατικό έλεγχο τα δείγματα είχαν βρεθεί αρνητικά.
*«Νομίζω ότι τα μηχανήματα ελέγχου πιάνουν όσους χρησιμοποιούν απαγορευμένα φάρμακα. Ειδικά, όποιον τα παίρνει ανεξέλεγκτα».
-Δηλαδή, στη Βουλγαρία τα έπαιρναν υπό την επίβλεψη ειδικών;
«Δεν είπα αυτό. Νομίζω ότι ο αθλητής πρέπει να ελέγχεται, αλλά να έχει και αυτοέλεγχο».
*«Το πολιτικό σύστημα της εποχής που ήμουν στην Βουλγαρία, ευνοούσε τον πρωταθλητισμό. Δεν είχαμε τι άλλο να κάνουμε. Στην Τουρκία όποιος θέλει κάνει ό,τι θέλει στον αθλητισμό. Εγώ έκανα συστηματική, προγραμματισμένη προπόνηση. Γι’ αυτό πέτυχα τα ρεκόρ στη Σεούλ».
*«Στη Βουλγαρία τώρα, με το νέο πολιτικό σύστημα, υπάρχουν πολλά προβλήματα. Ανέχεια για τον λαό. Η χώρα περνάει μεταβατικό στάδιο. Στην Τουρκία, όπου το σύστημα είναι κατασταλαγμένο, τα προβλήματα είναι λιγότερα. Αλλά και στη Βουλγαρία της εποχής που ζούσα εγώ, ο λαός ήταν φτωχός. Βέβαια, εγώ είχα τα πάντα»
-Και γιατί έφυγες;
«Γιατί μου άλλαξαν τ’ όνομά μου».
Πράγματι, τον είχαν υποχρεώσει να το κάνει, Ναούμ Σαλαμάνοφ. Χιλιάδες μουσουλμάνοι δε, είχαν εξαναγκασθεί να «βουλγαροποιήσουν» τ’ όνομά τους.
13 Δεκεμβρίου 1986. Ο τότε πρωθυπουργός της Τουρκίας, Τουργκούτ Οζάλ και ο Ναΐμ ανακοινώνουν επισήμως την υποδοχή του μεγάλου αθλητή από την τουρκική Πολιτεία. |
Ο Σουλεϊμάνογλου αυτομόλησε, όπως προαναφέραμε, το 1986, ζητώντας πολιτικό άσυλο στην τουρκική πρεσβεία στην Κανμπέρα. Το 1987 οι Βούλγαροι δεν του επέτρεψαν να μετάσχει σε διεθνείς αγώνες. Ακολούθησαν σκληρές διαπραγματεύσεις με την τουρκική κυβέρνηση, η οποία, τελικά, κατέβαλε ένα εκατομμύριο δολάρια στην βουλγαρική για να τον αποδεσμεύσει.
Ο Ναΐμ πηγαίνοντας στην Τουρκία, μετέφερε και το προπονητικό σύστημα του περίφημου προπονητή, Ιβάν Αμπαντζίεφ. Δηλαδή, εξειδίκευση στην προπόνηση και το μέγιστο δυνατό κάθε ημέρα. Μετά το αρασέ υπήρχε διάλειμμα, όπως και μετά το επολέ ζετέ, πριν από την ενδυνάμωση των ποδιών με βαθιά καθίσματα. Εως τότε, στην Τουρκία ακολουθούσαν άλλα προπονητικά συστήματα. Ο Ναΐμ συνήθιζε να καπνίζει στο διάλειμμα. Τον είδαν οι Τούρκοι συναθλητές του και αποφάσισαν να τον μιμηθούν. Ακόμη και εκείνοι που δεν κάπνιζαν, άρχισαν το τσιγάρο...
Ο Βαλέριος Λεωνίδης αποτίει φόρο τιμής στον Ναΐμ. |
Ο Ναΐμ με αριθμούς και άλλα
Γεννήθηκε στο χωριό Πτιτσάρ της βουλγαρικής επαρχίας, Καρτζαλί, στις 23 Ιανουαρίου 1967, σε μια πτωχή οικογένεια καπνοκαλλιεργητών.
Υπέφερε από κίρρωση του ήπατος εδώ και χρόνια. Το 2009 είχε νοσηλευθεί επί τρεις μήνες. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2017 εισήχθη σε νοσοκομείο με προβλήματα στο συκώτι. Του έκαναν μεταμόσχευση στις 6 Οκτωβρίου. Στις 11 Νοεμβρίου υπεβλήθη σε χειρουργική επέμβαση λόγω εγκεφαλικής αιμορραγίας, που προκάλεσε οίδημα.
Απεβίωσε στις 18 Νοεμβρίου 2017, στην Κωνσταντινούπολη.
Υψος: Αμφιλεγόμενο. Εχει αναφερθεί με 1,52μ., με 1,50μ. και πρόσφατα με 1,47μ. Πολύ κοντοί ήταν οι γονείς του. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, ο πατέρας του είχε ύψος 1,52-1,53μ. και η μητέρα του μόλις... 1,40μ.
Το ύψος του τού προσέδιδε σημαντικό πλεονέκτημα. Κοντός, όπως ήταν, είχε χαμηλό κέντρο βάρους και μικρά χέρια, τα οποία, όπως άνοιγε και τη λαβή, ειδικά στο ζετέ, έκαναν πολύ μικρή διαδρομή πάνω από το κεφάλι. Καθώς, όμως, λέει ο κυριότερος αντίπαλός του, αλλά και φίλος του, Λεωνίδης, είχε όλο το «πακέτο» του μεγάλου αθλητή: Σωματική κατασκευή ιδανική για το άθλημα, ψυχική και πνευματική δύναμη. Μπορούσε να αυτοσυγκεντρώνεται απολύτως κάθε φορά που χρειαζόταν. Ακριβώς όπως συνέβη στην Ατλάντα, μετά την σπουδαία προσπάθεια του Βαλέριου στα 187,5κ. στο επολέ ζετέ. Ο Ναΐμ, παρότι νωρίτερα, μετά τα 185κ., είχε θεωρήσει πως είχε νικήσει και, λογικά, χαλάρωσε, κατόρθωσε να ηρεμήσει, να αυτοκυριαρχηθεί και να σηκώσει κι εκείνος τα 187,5κ., που τον έβαλαν στις χρυσές δέλτους της αθλητικής ιστορίας.
Σίδνεϊ: Αποτυγχάνει στα 145κ. στο αρασέ και μηδενίζεται. |
Ολυμπιακά: 3 χρυσά (1988, 1992, 1996). Ολα με την Τουρκία. Στο Σίδνεϊ (Αυστραλία), το 2000, προσπάθησε να κατακτήσει και τέταρτο Ολυμπιακό μετάλλιο και δη χρυσό, αλλά ακυρώθηκε στα 145κ. στο αρασέ και μηδενίσθηκε.
Παγκόσμια: 7 χρυσά (τα 2 με την Βουλγαρία, 1985, 1986, τα υπόλοιπα με την Τουρκία 1989, 1991, 1993, 1994, 1995) και 1 ασημένιο (1983).
Γραμματόσημο στην... Παραγουάη, το 1992. |
Μετάλλια συνολικά (αρασέ, ζετέ, σύνολο): Παγκόσμια 24 (σε ανώτατο δυνατό σύνολο, βάσει των συμμετοχών του, 24): 22 χρυσά - 1 ασημένιο - 1 χάλκινο). Ευρωπαϊκά 29 (σε ανώτατο δυνατό σύνολο 30): 22-4-3. Μόνο το 2000 κατετάγη 4ος στο επολέ ζετέ.
Αναγκαίες επισημάνσεις
-Τα Ολυμπιακά έτη δεν διεξάγονται πρωταθλήματα κόσμου.
-Είναι πιθανό να είχε γίνει ο πρώτος αρσιβαρίστας με τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια ήδη από το 1992 και ο μοναδικός, έως τώρα, με 4, αν δεν είχε πραγματοποιηθεί το προαναφερθέν μποϊκοτάζ των Αγώνων του 1984.
-Στους Ολυμπιακούς αγώνες μετάλλια απονέμονται μόνο για το σύνολο. Κακώς μεν, αλλά αυτό ισχύει.
-Σε όποια διοργάνωση δεν κατέκτησε μετάλλιο, δεν αγωνίσθηκε, εξαιρουμένων των Ολυμπιακών του 2000.
Ρεκόρ: Κατέρριψε 51 φορές παγκόσμια ρεκόρ. Από 17 σε αρασέ, επολέ ζετέ και σύνολο. Οχι, πάντως, κάθε φορά στον ίδιο αγώνα.
Πολλά ακόμη μπορεί να γράψει κάποιος για τον Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου. Αλλά σταματώ εδώ. Διότι, τελικά, θα γράψω... βιβλίο...
Αναρτήθηκε από Nikos Konstantopoulos
https://athlitismoska.blogspot.gr/2017/11/blog-post.html?spref=fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου