Ενα βάρος δεν άντεξε να σηκώνει

Ο Βασίλι Αλεξέγεφ, που υπήρξε συνώνυμο του δυνατού ανθρώπου και ίσως, λόγω αυτού, ο διασημότερος αρσιβαρίστας στην ιστορία, νικήθηκε από τα κιλά του

Του Ν. Α. Κωνσταντόπουλου

«Πέθανε ο Αλεξέγεφ», είπα στον, τότε, 23χρονο γιο μου, Αντώνη, που επί επτά χρόνια ασχολήθηκε μ' επιτυχία με την άρση βαρών. «Το ξέρω, μου το είπε ο Γιώργος», απάντησε. Ο Γιώργος είναι συνομήλικος φίλος του, που ουδεμία σχέση έχει με το άθλημα και γεννήθηκε οκτώ χρόνια αφότου ο μεγάλος Ρώσος αθλητής είχε αποσυρθεί από την ενεργό δράση.

Ο Βασίλι Ιβανόβιτς Αλεξέγεφ, που έφυγε από τη ζωή στις 25 Νοεμβρίου 2011, λίγο πριν να συμπληρώσει τα 70 του χρόνια (είχε γεννηθεί στις 7 Ιανουαρίου του 1942), ήταν συνώνυμο του δυνατού ανθρώπου και ίσως, λόγω αυτού, ο διασημότερος αρσιβαρίστας στην ιστορία. Τον γνωρίζει έως και η μητέρα μου!

Ο άνθρωπος, που αναδείχθηκε οκτώ φορές 1ος στον κόσμο και κατέρριψε 80 φορές παγκόσμιο ρεκόρ, άρχισε την ενασχόλησή του με το άθλημα σχετικά μεγάλος. Στα 18 προς τα 19. Ισως γι' αυτό άντεξε να βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο έως τα 36 του. Πριν, έπαιζε βόλεϊ.
Ο θάνατός του αποδόθηκε σε καρδιακά προβλήματα. Στην πραγματικότητα, όμως, οφείλεται στο πολύ φαγητό και στις μεγάλες ποσότητες αλκοόλ, που κατανάλωνε. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, όπου ακυρώθηκε, ζυγίστηκε 161,75 κιλά.

Τον θυμάμαι το 1990, στη Δανία, στο πρωτάθλημα Ευρώπης -ήταν προπονητής, πλέον, στην εθνική ομάδα της Ρωσίας- όταν πήγα να του πάρω συνέντευξη, να κάθεται στην πολυθρόνα με τα πόδια ανοικτά, για να χωράει ανάμεσά τους η τεράστια κοιλιά του. Εκανε προσπάθειες ν' αδυνατίσει, μετά, όμως, πάχαινε ξανά.
Λίγο πριν να φύγει από τη ζωή, πήγε στη Γερμανία για ν' αντιμετωπίσει τα καρδιακά προβλήματα, αλλά ήταν αργά.
Η εμφάνισή του εντυπωσίαζε. Είχε μεγάλες φαβορίτες, σμιχτά φρύδια και πολύ μεγάλη κοιλιά, που εθεωρείτο πως αποτελούσε την πηγή της δύναμής του, αλλά ήταν και εμπόδιο για το αρασέ.
Είχε γίνει εξώφυλλο στο πασίγνωστο περιοδικό των ΗΠΑ, «Σπορτς Ιλιουστρέιτεντ», ενώ εμφανιζόταν στο σήμα της αθλητικής εκπομπής του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου ABC στη δεκαετία του '70.

Πέρα από τα γενετικά του χαρίσματα, ήταν αφοσιωμένος στη σκληρή προπόνηση. Γυμναζόταν επί ώρες, ενώ εφάρμοζε καινοτομίες για ν' αναπτύξει την ταχύτητα στην κίνηση, την εκρηκτικότητα και την αντοχή. 
Η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ έδινε πριμ 1.000 ρούβλια για κάθε κατάρριψη ρεκόρ κόσμου. Ο Αλεξέγεφ, λοιπόν, συχνά τα κατέρριπτε μισό μισό κιλό -τότε επιτρεπόταν η κατάρριψη κατά 0,5κ. Κάποια στιγμή, οι αρχές είπαν «φθάνει» και μείωσαν το πριμ κατά 50%. Πιστεύεται, ότι, λόγω της καταβολής του πριμ, απέφευγε να σηκώνει όσα μπορούσε, ώστε να καταρρίπτει συχνότερα το ρεκόρ, με συνέπεια να χάσει την ευκαιρία να σημειώσει πολύ μεγαλύτερη επίδοση. Κατά πληροφορίες, σε προπόνηση είχε ανυψώσει στο επολέ ζετέ... 270κ. Η κορυφαία επίσημη παγκόσμια επίδοση όλων των εποχών είναι 266κ. και την έχει πετύχει στις 26 Νοεμβρίου 1988 ο τότε Σοβιετικός (νυν Λευκορώσος), Λεονίντ Ταρανένκο.
Λέγεται πως, όταν δεν επροπονείτο ή δεν προπονούσε, συνέλεγε κρυστάλλινα αντικείμενα, αρμενικό... κονιάκ, διάβαζε Λένιν και Τζακ Λόντον στα ρωσικά και άκουγε τραγούδια του Τομ Τζόουνς.
Είχε τεράστια αυτοπεποίθηση σε όλους του τομείς της ζωής του. Θεωρούσε τον εαυτό του, κορυφαίο μάγειρα, κηπουρό, ξυλουργό, τραγουδιστή και παίκτη του μπιλιάρδου σε όλη την ΕΣΣΔ. Πολλοί πιστεύουν, όμως, ότι αυτό δεν ήταν παρά διαφημιστικό κόλπο.
Ο Αλεξέγεφ, με τη συμπεριφορά του, έγινε αφορμή να έλθει στην Ελλάδα και να δοξαστεί, αγωνιζόμενος με τα χρώματά της, ο Βαλέριος Λεωνίδης. Το 1991, ο Βαλέριος ήταν ο καλύτερος στην ΕΣΣΔ στην κατηγορία των 62 κιλών. Ο Αλεξέγεφ, όμως, ως αρχιπροπονητής της ομάδας, δεν τον πήρε στο πρωτάθλημα κόσμου. Ο Λεωνίδης συνειδητοποίησε, ότι, αφού και τότε έμεινε εκτός εθνικής ομάδας, δεν θα τον έπαιρναν ποτέ. Ετσι, αποφάσισε να έλθει στην γη των προγόνων του με τη γνωστή συνέχεια, που είχε ως κορύφωση το ασημένιο Ολυμπιακό μετάλλιο το 1996. 

Το «απωθημένο» των Ολυμπιακών της Μόσχας
Η τεράστια δύναμη του Βασίλι Αλεξέγεφ έγινε εμφανής το 1972, στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τότε τ' αγωνίσματα της άρσης βαρών ήταν τρία. Το ντεβελοπέ, το αρασέ και το επολέ ζετέ. Το πρώτο έμοιαζε με το τρίτο. Η διαφορά ήταν, ότι, ενώ στο επολέ ζετέ, αφού η μπάρα φθάσει στους ώμους, ο αθλητής την ανυψώνει με εκτίναξη, στο ντεβελοπέ έπρεπε να τη σηκώσει χωρίς να λυγίσει τα πόδια. Μόνο με τη δύναμη των χεριών. Βέβαια, με την πάροδο των χρόνων, οι αθλητές έμαθαν να «κλέβουν». Κι επειδή οι διαφωνίες ήταν πολλές, αλλά και γιατί το ντεβελοπέ ήταν επικίνδυνο για τη μέση και διότι οι αγώνες διαρκούσαν πολλές ώρες, μετά το 1972 το ντεβελοπέ καταργήθηκε. Στο Μόναχο, λοιπόν, ο Αλεξέγεφ ανύψωσε 235κ. στο ντεβελοπέ και «μόνο» 230 στο ζετέ! 

Τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Μόντρεαλ, εντυπωσίασε με άλλο τρόπο. Είχε σηκώσει 185κ. στο αρασέ. Ο βασικός αντίπαλός του, ο Γκερντ Μπονκ, είχε μείνει στα 170. Στο ζετέ ο Ανατολικογερμανός ανύψωσε 235. Ο Αλεξέγεφ, αφού με τα 230κ. εξασφάλισε την 1η θέση, ζήτησε 255 για να καταρρίψει κατά 7,5κ. το ρεκόρ κόσμου. Και το κατόρθωσε.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, κοντά στα 39 του και αφού είχε μείνει τουλάχιστον έναν χρόνο εκτός αγώνων, λόγω τραυματισμού στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1978, προσπάθησε, να γίνει ο πρώτος αρσιβαρίστας, που θα κατακτούσε τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια. Ακυρώθηκε στο αρασέ, στα 180κ. Αργότερα υποστήριξε πως τον είχαν «σαμποτάρει». Πάντως, είχε προετοιμασθεί για τους αγώνες μοναχικά, χωρίς προπονητή.

Χαρακτηριστική της δύναμής του ήταν μια επίδειξη που έκανε το 1980 στη Μόσχα. Σε αυτήν ανύψωσε με το ένα χέρι, σε στυλ αρασέ (δηλαδή, από κάτω κατευθείαν πάνω από το κεφάλι), 105 κιλά.

Μετά τη νίκη του στο Μόντρεαλ, είχε πει, ότι ο δυσκολότερος αντίπαλός του ήταν τα βάρη, όχι κάποιος αθλητής.

«Είμαι ευτυχής, που είμαι ο δυνατότερος άνθρωπος στον κόσμο, για τους δύο γιους μου», είχε δηλώσει τότε. Και πρόσθεσε, χαμογελώντας: «Ελπίζω τώρα η γυναίκα μου (Σ.Σ.: η Ολυμπιάδα) να μου δίνει λίγο περισσότερη σημασία».

Τα επιτεύγματα του Βασίλι Αλεξέγεφ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ: 1ος το 1972, 1ος το 1976.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ: 1ος στο σύνολο 1970, 1971, 1973, 1974, 1975, 1977. Στα επιμέρους αγωνίσματα κατέκτησε 20 χρυσά και πέντε ασημένια μετάλλια. Συνήθως το χρυσό το έχανε στο αρασέ (1970, 1973, 1975). Ουδέποτε δε, στο σύνολο. Κατετάγη 2ος στο ντεβελοπέ το 1970 και στο επολέ ζετέ το 1975.

ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΑ ΕΥΡΩΠΗΣ: 1ος στο σύνολο 1970, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1977, 1978. Στα επιμέρους αγωνίσματα συνέλεξε 20 χρυσά και επτά ασημένια μετάλλια. Ηταν 2ος στο αρασέ το 1970, 1971, 1972 και 1975, στο ντεβελοπέ το 1972 και στο επολέ ζετέ το 1974 και το 1975. Το 1976 δεν νίκησε διότι... δεν αγωνίσθηκε.

ΚΑΤΑΡΡΙΨΕΙΣ ΡΕΚΟΡ ΚΟΣΜΟΥ: 32 στο επολέ ζετέ, 18 στο σύνολο των τριών αγωνισμάτων (ντεβελοπέ, αρασέ, επολέ ζετέ), 17 στο ντεβελοπέ, 9 στο σύνολο των δύοαγωνισμάτων (αρασέ, επολέ ζετέ), 4 στο αρασέ. Συνολικά 80! Κατέρριψε ρεκόρ κόσμου για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1970.

ΑΤΟΜΙΚΑ ΡΕΚΟΡ: Επολέ ζετέ 256κ. (1/11/1977). Αρασέ 190 (1/9/1977). Ντεβελοπέ 236,5 (15/4/1972). Σύνολο τριών αγωνισμάτων 645κ. (15/4/1972). Σύνολο δύο αγωνισμάτων 445κ. (1/9/1977).

Ηταν ο πρώτος άνθρωπος που έφθασε τα 600κ. στο σύνολο των τριών αγωνισμάτων, τα 400κ. στο σύνολο των δύο αγωνισμάτων και ο πρώτος που σήκωσε τουλάχιστον 250κ. στο επολέ ζετέ.

Είχε ύψος 1,85μ. Στο πρώτο του πρωτάθλημα κόσμου, το 1970 ζυγίστηκε 135,65κ., ενώ το μέγιστο βάρος του ως αθλητή, ήταν τα 161,75κ. (1980).

Το 1999 ανακηρύχθηκε κορυφαίος αθλητής του 20ου αιώνα.

ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ: Καθοδήγησε την ομάδα της πρώην ΕΣΣΔ (Ενωμένη Ομάδα) από τον 1990 έως το 1992. Το 1992, στους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης οι δέκα αθλητές του κατέκτησαν 10 μετάλλια, εκ των οποίων τα πέντε χρυσά. Ενας από αυτούς που ανέβηκαν στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου των νικητών, ήταν ο μετέπειτα«δικός μας», Κάχι Καχιασβίλι, που νίκησε στην κατηγορία των 90 κιλών. Λέγεται ότι ο Αλεξέγεφ, δεν επιθυμούσε να νικήσει ο Κάχι, επειδή είναι από την Γεωργία, και τον άφησε επίτηδες πολύ πίσω από τον Ρώσο (γενικότερα ευνοούσε τους Ρώσους), Σεργκέι Σιρτσόφ στο αρασέ (177,5κ., έναντι 190), ενώ τον άρχισε σχετικά χαμηλά στο επολέ ζετέ (220κ.). Αλλά ο Καχιασβίλι, ξεπερνώντας και τον εαυτό του και τα προγνωστικά, ανύψωσε στο επολέ ζετέ 235κ., κάλυψε την διαφορά, δεδομένου ότι ο Σιρτσόφ έμεινε στα 222,5κ., και θριάμβευσε χάρη στο μικρότερο σωματικό του βάρος.

Τελικά, από τα δέκα μετάλλια, έμειναν τα εννέα, διότι αφαιρέθηκε αυτό του Ιμπραχίμ Σαμάντοφ λόγω αντιαθλητικής συμπεριφοράς. Ο Σαμάντοφ ήταν αντίπαλός του Πύρρου Δήμα στην κατηγορία των 82,5κ. Οι δύο τους και ο Πολωνός, Κζίστοφ Σίμιον σήκωσαν συνολικά από 370κ. Ο Δήμας και ο Πολωνός ήταν ισοβαρείς και ο Πύρρος νίκησε διότι έφθασε πρώτος τα 370κ. Ο Σαμάντοφ ήταν βαρύτερος και κατετάγη 3ος.

Με παλαιά βάρη.

Θεωρώντας ότι ο Αλεξέγεφ ακολούθησε κακή τακτική εις βάρος του, προκειμένου να ευνοηθεί ο Δήμας, ο Ρώσος αρνήθηκε να κρεμάσει το χάλκινο μετάλλιο στο στήθος. Το πήρε με το χέρι, το εναπόθεσε στο βάθρο κι αποχώρησε. Η ΔΟΕ του αφαίρεσε το μετάλλιο και η Διεθνής Ομοσπονδία, παρότι την επόμενη ημέρα ζήτησε συγγνώμη, τον τιμώρησε με ισόβιο αποκλεισμό.
Την τριετία κατά την οποία ηγήθηκε της εθνικής ομάδας, οι αθλητές του κατέκτησαν, φυσικά, πάμπολλα μετάλλια στα πρωταθλήματα κόσμου και Ευρώπης.

ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ: Εξελέγη στο Κογκρέσο των Εκπροσώπων του Λαού επί Μιχαήλ Γκορμπατσιόφ. Από την ΕΣΣΔ έλαβε πολλές τιμές και βραβεία: Βραβείο Λένιν, Βραβείο της Φιλίας των Λαών, Βραβείο του Εμβλήματος της Τιμής, Βραβείο του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας κ.α.

Ηταν απόφοιτος του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου της Ναβατσερκάσκ. Θαυμαστής του υπήρξε ο πρόεδρος της Σοβιετικής Ενωσης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ. 

http://athlitismoska.blogspot.gr/